Een digitale basisinfrastructuur van de 21e eeuw

Met een 4G-dekking van 100% staat België in de Europese top. Maar in de evolutie naar 5G hinken we achterop. Nu de 5G-veiling een feit is, zijn de 5 mobiele operatoren – Proximus, Orange, Telenet, Citymesh en NRB – in actie geschoten. De sector engageert zich om 99% van het grondgebied tegen 2025 te dekken met 5G.

Ons vaste telecomnetwerk is een van de meest performante van Europa. De Europese doelstelling van 1 Gbps is vandaag al mogelijk op quasi het volledige kabelnetwerk (HFC) van Telenet en op meer dan 50% van het kabelnetwerk van VOO/Orange (tegen mid-2024 quasi 100%). België zal ongetwijfeld eerder dan 2030 de EU-connectiviteitsdoelstellingen halen.

Daarnaast pompen alle operatoren grote budgetten in de kapitaalintensieve glasvezeluitrol. Proximus wil in 2028 meer dan 4 miljoen gezinnen en bedrijven aansluiten op zijn nieuwe glasvezelnetwerk. Telenet en Fluvius maakten al bekend dat ze gaan samenwerken rond de uitrol van FTTH en de verdere upgrade van het HFC-netwerk. Ook Orange en VOO kondigden een strategisch industrieel plan aan om het HFC-netwerk te upgraden en glasvezel verder te omarmen. Er wordt ook stevig geïnvesteerd in joint-ventures om FTTH uit te rollen in Vlaanderen (Fiberklaar) en in Wallonië (Unifiber). En naast Proximus, Telenet en VOO investeren ook onze B2B-operatoren zoals Eurofiber en Colt in ultrasnelle glasvezelnetwerken voor bedrijven.

De telecomsector investeert zwaar om ons land te voorzien van digitale topinfrastructuur. De overheid op haar beurt moet een regelgevend kader voorzien dat deze investeringen aanmoedigt in plaats van afremt.

De laatste jaren was er echter een explosie van bijkomende regels, financiële lasten en administratieve plichten – vanuit Europa én door onze complexe staatsstructuur. Jaar na jaar komen daar nog nieuwe verplichtingen bij, van strengere milieurapporteringen over nieuwe regels bij de verandering van internetprovider tot compensatie van dienstonderbrekingen. Al die regels en lasten wegen op de rentabiliteit van de telecomsector.

Veel regels worden bovendien anders geïmplementeerd in de drie gewesten en de verschillende steden en gemeenten. Het kader, de administratie en de processen voor de aanleg en de bouw van vaste en mobiele netwerken zijn dus verschillend op regionaal en zelfs lokaal niveau. Daarnaast blijven de administratieve kosten voor vergunningen toenemen, door het gebrek aan harmonisatie, sperperiodes, lange vergunningstrajecten en bijkomende voorwaarden opgelegd door lokale autoriteiten.

Ten slotte heeft ons land de neiging om strenger te zijn dan wat Europa effectief voorschrijft (gold-plating). De EU Toolbox for 5G Security en de stralingsnormen zijn 2 recente voorbeelden. Die laatste zijn in elk gewest verschillend én strenger dan in al onze buurlanden, en dat heeft zijn prijs. De bijzonder strenge stralingsnormen vergen tot 30% meer antennes in bepaalde delen van het land. Bovendien zijn we nog ongeveer het enige land dat taksen of andere lasten heft op vaste en mobiele telecominfrastructuur.

#1 Maak een strategische telecomroadmap voor de vlotte uitbouw van vaste en mobiele telecomnetwerken. Belangrijk is dat de verschillende overheidsniveaus eraan meebouwen, in overleg met de telecomsector.

#2 Bouw volgens het voorstel van de telecomsector een structureel, gecoördineerd overleg uit tussen de verschillende overheden en de industrie. 

Zo kunnen we samen bouwen aan een strategische roadmap met een langetermijnvisie, een stabiel wetgevend kader en een investeringsvriendelijk klimaat. Het Broadband Competence Office (BCO) kan dienen als basis voor een efficiënt, interfederaal programma. Zo wordt structureel overleg mogelijk tussen alle betrokken partijen: het federaal kabinet telecom, de bevoegde kabinetten en administraties uit de 3 gewesten, BIPT, FOD Economie en sectorfederatie Agoria Telecom Industries.

#3 Streef bij de implementatie van Europese regelgeving maximaal naar harmonisering in de drie gewesten. 

Dit geldt zowel voor de omzetting van Europese naar regionale wetgeving als voor de bijbehorende opvolging en rapportering van de bedrijven.

#4 Ga voor administratieve vereenvoudiging 

Maak een doorlichting van het regelgevende kader en stippel vervolgens een plan uit om het administratief te vereenvoudigen.

#5 Schep een nieuw regelgevend kader voor de uitrol van glasvezelnetwerken. 

Zo kunnen we een juiste balans creëren tussen de marktwerking, de beschikbaarheid van glasvezel voor zoveel mogelijk burgers, en een kostenoptimalisatie van de uitrol. Neem daarbij haalbare infrastructuurconcurrentie, mogelijke samenwerking en deling van infrastructuur in de verschillende gebieden in overweging. Zorg dat dit nieuw regelgevend kader klaarheid schept voor de operatoren over de mogelijkheid om samen te werken, zonder dat dit in overtreding is met de mededingingswetgeving.

#6 Schep een gecoördineerd investeringsklimaat om de miljardeninvesteringen effectief aan te wenden voor de continue upgrade van de netwerken.

#7 Implementeer de Europese Gigabit Infrastructure Act in de drie gewesten om een versnelde uitrol van hogecapaciteitsnetwerken aan te moedigen.

#8 Implementeer de Europese stralingsnormen van 41 V/m zoals in onze buurlanden.

#9 Hef de belastingen op antennes, pylonen en netwerkinfrastructuur op, net als elke vorm van retributie of andere heffingen op telecomnetwerken. 

Alleen zo kunnen de operatoren zich blijven engageren voor investeringen in een uitmuntende digitale infrastructuur met een kwalitatief en competitief dienstenaanbod voor burgers en bedrijven en ook overheden.