Tijd voor een andere route
Ondanks het enorme potentieel duikt ons land in geen enkele ranglijst op als topland voor ondernemerschap. In de recentste publicatie van de Wereldbank (Ease of Doing Business, 2020) stranden we op plaats 48 van de 190 opgenomen economieën. Hoe komt het dat België niet kan bijbenen met koplopers als Scandinavië, Nederland, Duitsland, maar ook Japan, Singapore, Nieuw-Zeeland en Australië?
Ondernemingsmindset stimuleren
Het EU Green Deal Industry Plan (GDIP) vormt voor onze overheid de perfecte gelegenheid om werk te maken van een ondernemingsgezinde mindset. Met dat plan (4 pijlers: regelgeving, financiering, vaardigheden en internationale handel) wil de EU een antwoord bieden op de grote economische en maatschappelijke uitdagingen van deze tijd.
Belangrijk is wel dat dit plan consistent uitgevoerd wordt. Gezien de verscheidenheid aan betrokken beleidsdomeinen, in federaal België nog eens versterkt door het feit dat die domeinen zich op verschillende beleidsniveaus bevinden, is een overleg met focus op industrieel beleid een noodzaak, ook op federaal niveau. Dit is meteen ook een grote opportuniteit om ondernemerschap als mindset te promoten en ondersteunen.
Evolueren naar een efficiënt sociaal overleg
Naast een focus op industrieel beleid en het stimuleren van ondernemerschap, is ook een efficiënt sociaal overleg belangrijk voor een stabiel ondernemersklimaat, en dit voor zowel de ondernemingen, de werknemers en de samenleving als geheel. Voor bedrijven is het essentieel dat het kader zo eenvoudig en duidelijk mogelijk is. Een grote verantwoordelijkheid ligt bij de actoren van het sociaal overleg zelf. Zij moeten zoveel mogelijk zelf de organisatie en de inhoud van het overleg bepalen.
De overheid kan echter een stimulerende en ondersteunende rol spelen. Ze geeft de sociale partners de nodige ademruimte om langetermijnprojecten te bespreken (bv. de hertekening van het landschap aan paritaire comités). Het interprofessioneel overleg rond loon- en arbeidsvoorwaarden gebeurt tussen de sociale partners zelf (bipartiet), voor de beleidsadviserende rol schuift de overheid best mee aan tafel (tripartiet).
Buitenlands kapitaal voor innovatie
Om technologie en innovatie in ons land op peil te houden, is kapitaal nodig, maar dat is onvoldoende aanwezig. We zijn daarom afhankelijk van buitenlandse investeringen. Door talloze nieuwe regelgevende initiatieven, zoals de Screening of Foreign Direct Investment (FDI), worden we selectiever in de investeringen die we aantrekken, wie mag investeren in onze strategische sectoren en op welke manier.
Roadmap naar duurzame welvaart
#1. Richt op federaal niveau een Industrieforum op met betrokkenheid van de sectorfederaties (naar het voorbeeld van Vlaanderen). Focus daarbij op het creëren van een positief ondernemersklimaat en het wegwerken van de barrières die de industrie ervaart. Werk een visie op de Belgische industrie in 2030, 2040 en 2050 uit, met strategisch verankerde technologieën en sectoren. Vertrek daarbij van het kader dat het EU Green Deal Industrial Plan schept.
#2 Streef de komende jaren naar een zo ondernemingsvriendelijk mogelijke invulling van het Europees wetgevend pakket.Vermijd extra vereisten op Belgisch niveau (gold-plating).
#3 Werk een beter en stabiel fiscaal kader uit dat ondernemerschap stimuleert en behoud goed werkende fiscale regelingen voor innovatie en O&O (zie hoofdstuk O&O&I).
#4 Werk een zo performant mogelijk screeningsmechanisme uit voor buitenlandse investeringen. Zo weten bedrijven op elk moment wat ze kunnen verwachten en binnen welke termijn de procedure zal doorlopen zijn. Zet dit mechanisme slim, objectief en efficiënt in en voorzie een tussentijdse evaluatie t.o.v. de mechanismes in onze buurlanden.
#5 Werk mee aan een Europese kapitaalmarkt om te voorkomen dat unicorns naar de VS emigreren.
#6 Verhoog de efficiëntie van het sociaal overleg.
- Erken het stakingsrecht maar beschouw het, zoals elk ander recht, niet als absoluut. Zorg voor duidelijke omkadering met afdwingbare regels. Blokkades op het openbaar domein moeten verboden worden en desgevallend meteen ongedaan gemaakt worden.
- Beperk de beschermingsvergoeding tot 2 jaar loon voor verkozen werknemersvertegenwoordigers en tot 1 jaar loon voor niet-verkozenen. Dit exclusief de gewone opzegtermijn of -vergoeding.
- Fusioneer de ondernemingsraden en comités voor preventie en bescherming op het werk maar laat de mogelijkheid aan de ondernemingen die het wensen een gescheiden werking te houden.
#7 Zet in op overheidsopdrachten en -participaties om lokale, innovatieve kmo’s groeikansen te bieden, mits het juiste design. Het is hierbij essentieel om te voorzien in voldoende lange inschrijvingstermijnen, zeker wanneer creatieve input verwacht wordt in de gunningsfase.
#8 Knoop aan met een gezonde begrotingspolitiek.
Technology for a better world
Agoria pleit voor een ondernemersklimaat waarin ondernemers zich welkom voelen. Gunstige randvoorwaarden zorgen immers voor investeringen. O&O-activiteiten zijn dan weer vaak een hefboom om vervolgens ook productieactiviteiten te ontwikkelen. Dat alles laat toe om duurzame tewerkstelling te genereren en welvaart te creëren.