Tijd voor een nieuwe route
Met 20.000 vacatures over heel België, waarvan 16% in Wallonië, kampt de technologiesector met een groot tekort aan arbeidskrachten. Dat is vervelend, zeker als je bedenkt dat het een van de meest dynamische en innovatieve domeinen is met boeiende en goedbetaalde jobs. Van de 158 beroepen met openstaande vacatures worden er 66 als echt kritiek beschouwd en 92 andere kampen met instroomtekorten.
De slechtste leerling van de klas
Willen we de doelstelling halen van 80% werkgelegenheidsgraad tegen 2030, dan moeten we de situatie op de arbeidsmarkt dringend aanpakken. Een betere samenwerking tussen de federale en regionale overheden, Wallonië inbegrepen, is hiervoor een must. Anders gezegd: bij een ongewijzigd beleid zal de werkgelegenheidsgraad in Wallonië in 2030 op 70,5% blijven steken, de laagste van de drie Belgische gewesten.
Bestaande initiatieven en stimulerende maatregelen
Om het tekort aan talent op te vangen, lanceerde Wallonië al enkele initiatieven om werklozen te motiveren om een knelpuntberoep aan te leren. Het programma “Incitant +”, bijvoorbeeld, reikt werkzoekenden een premie van 350 euro aan als ze in een kritieke functie willen werken. Met de uitkering voor knelpuntberoepen kunnen langdurig werklozen dan weer 3 maanden lang 25% van hun uitkering behouden als ze starten in een knelpuntfunctie.
Tegelijkertijd organiseerden Agoria en Le Forem samen Jobdays om werkzoekenden en bedrijven samen te brengen.
Verder vormen de snelle aanpassing aan de technologische vooruitgang en de ontwikkeling van soft skills stevige uitdagingen voor de sector. Daarom zouden bedrijven meer studentenjobs moeten aanbieden, ook tijdens het weekend. Zo doen jongeren vaardigheden, praktische kennis en ervaring op die onontbeerlijk zijn in het professionele leven. Doordat zo de kloof wordt gedicht tussen theoretische, schoolse kennis en skills die werkgevers zoeken, zal de overgang van de schoolbanken naar de werkvloer een stuk vlotter verlopen.
Roadmap naar duurzame welvaart
#1 Ontwikkel een nieuwe loopbaanvisie
Agoria schuift een nieuwe loopbaanvisie naar voren voor de Waalse technologiesector. Die focust op alternerend leren, upskilling (bijscholing) en reskilling (omscholing), een betere beloning voor deeltijds werk en de ontwikkeling van toekomstgerichte vaardigheden.
Allereerst zorgen alternerend leren, upskilling en reskilling voor een flexibele loopbaan, waarin werknemers de kans krijgen om hun vaardigheden aan te scherpen en uit te breiden. Zo zijn ze in staat om tijdens hun loopbaan uiteenlopende rollen op te nemen.
Ten tweede is het belangrijk om deeltijds werk beter te belonen, zodat werken duidelijk meer oplevert dan helemaal niet werken. Dus als je deeltijds werk combineert met vervangingsinkomen, zou je totale inkomen aanzienlijk hoger moeten liggen dan het vervangingsinkomen alleen.
Ten derde wil Agoria instrumenten ontwikkelen om de verwerving van toekomstige competenties te stimuleren. Voortbouwend op eerdere regionale initiatieven zouden we zo het aantal werkzoekenden willen verdubbelen of zelfs verdrievoudigen dat een opleiding volgt in veelgevraagde beroepen of functies van de toekomst. Ook bevelen we de invoering aan van modulaire trajecten. Door langdurige opleidingen te combineren met tijdelijke projecten op de werkvloer zou het aantal afhakers tijdens de opleiding moeten verminderen.
Bovendien benadrukt Agoria het belang om werkzoekenden te informeren over de kostprijs van hun opleiding voor de gemeenschap, zodat ze zich bewust worden van de kansen die ze krijgen. Wie opleiding afbreekt of er niet in slaagt om een job te vinden, zou dan weer een deel van de opleidingskosten moeten bijpassen. Tot slot beschouwt Agoria de identificatie van toekomstige vaardigheden en de ontwikkeling ervan als essentieel. We moedigen de gewestelijke diensten voor arbeidsbemiddeling dan ook aan om zich bij de data-analyse te concentreren op ‘vaardigheden’ in plaats van ‘beroepen’.
#2 Werk aan de werkgeest
Om werk in plaats van inactiviteit aan te moedigen, stellen we voor om het nettoloon van werknemers te verhogen zonder de loonkosten voor de werkgever op te drijven. Daarbovenop moet de loonkosthandicap ten opzichte van onze buurlanden, zoals Duitsland, Frankrijk en Nederland, verkleind worden of zelfs helemaal weggewerkt.
Neem ook steun in rekening die gekoppeld is aan het werkzoekendenstatuut, zoals sociale tarieven en vervoerskosten, net zoals de ontwikkeling van maatschappelijke diensten zoals kinderopvang, zorg voor zieken en mobiliteit.
Verder stellen we voor om werkloosheidsuitkeringen degressief te maken in functie van de opleiding die de werkzoekende volgt. Maak van de gerichte opleidingsinspanning een bepalende factor voor de toekenning en duur van werkloosheidsuitkeringen, afhankelijk van de gevolgde opleiding.
Dit betekent dat mensen die (tijdelijk) werkloos zijn, kunnen rekenen op een redelijke uitkering. In de loop van de tijd worden daar dan stapsgewijs aanvullende voorwaarden aan verbonden die de positie van de uitkeringsgerechtigde op de arbeidsmarkt versterken.
Stopt iemand met het zoeken naar werk of het versterken van zijn positie, dan vermindert ook de uitkering. Na 2 jaar voor ZIJ die geen 20 jaar werkervaring kunnen aantonen, na 3 jaar voor zij die dat wel kunnen. Tot slot stellen we voor om een groter deel van het bbp te besteden aan activering (opleiding, professionele heroriëntatie) in plaats van aan het in stand houden van inactiviteit.
#3 Zet een systeem van economische immigratie op
Via digitalisering wil Agoria het rekruteringsproces voor buitenlandse werknemers vergemakkelijken en de communicatie vereenvoudigen tussen de administratie enerzijds en de werkgever of zijn vertegenwoordiger anderzijds. Een absolute must daarbij is dat contracten en alle bijbehorende arbeidsvoorwaarden onze loon- en levenskwaliteitsnormen respecteren. Beschikt een buitenlandse werknemer over specifieke vaardigheden, dan hoeft de werkgever niet langer het tekort aan gekwalificeerde kandidaten in België te verantwoorden.
Om het nijpende tekort aan talent op te lossen, zal het cruciaal zijn om oplossingen te zoeken buiten onze grenzen. Het Canadese economische immigratiesysteem kan als model dienen om geschoolde arbeidskrachten aan trekken. Dit door de OESO geprezen systeem baseert zich niet alleen de huidige behoeften, maar probeert ook te anticiperen op noodzakelijke skills voor de toekomst.
#4 Versterk het platform ‘Working in Belgium’
Het gezamenlijke platform ‘Working in Belgium’ voor de behandeling van verblijfsvergunningen moet verder worden ontwikkeld. Vanaf het begin van de legislatuur moet er budget worden vrijgemaakt om het uit te bouwen en te versterken.
Technology for a better world
Agoria’s ambitie is een stimulerende job voor iedereen, in een evenwichtige werkomgeving die persoonlijke ontplooiing aanmoedigt en perspectief op een stabiele loopbaan. Door inclusie te bevorderen, dragen we bij aan een rechtvaardigere samenleving en versterken we de concurrentiekracht van onze ondernemingen. Onze prioriteit? De veiligheid, de gezondheid en het welzijn van onze werknemers!