Zeg niet NEET, maar UP

De Brusselse werkgelegenheidsgraad ligt vandaag op 65,7%. Op basis van de economische verwachtingen en de gekende bevolkingsevolutie zal het bij ongewijzigd beleid tot 2040 duren om de lat van 80% werkgelegenheidsgraad, die we voor ons land hebben vastgelegd, te halen.

Voor een oplossing moet Brussel vooral richting jongeren kijken. Zowat 20% van de Brusselaars tussen 18 en 24 jaar valt binnen de NEET-definitie: Not in Employment, Education or Training. Velen van hen zoeken actief naar werk, maar er is ook een grote groep niet-werkende jongeren die geen baan zoeken. Ze voelen zich vaak kansloos in een veeleisende en rigide arbeidsmarkt. Intussen kijken de Brusselse bedrijven elders voor talent.

Tijd om van de grote NEET-groep – een term waarmee we vooral benadrukken wat ze NIET kunnen en doen – een aantrekkelijke UP-groep (Unknown Potentials) te maken – een term waarmee we jongeren UP de maatschappelijke ladder duwen.

Een bijkomend uitdaging is dat Brusselaars zelf voorbij onze hoofdstad kijken voor een betekenisvolle job. Ter illustratie, zo’n 55.000 Brusselse professionals zijn aan de slag in de Vlaamse rand, een stijging van 10% in 10 jaar. Intussen blijft de hoofdstad met meer dan 25.000 open vacatures achter (bron: Statbel, juni 2023).

Het moet met andere woorden aantrekkelijker worden om in Brussel zelf te werken. Al zeker als we weten dat de Brusselse bevolking op arbeidsleeftijd tussen nu en 2030 met 21.000 personen zal toenemen. Deze groep lokaal aan het werk krijgen, zal cruciaal zijn voor de Brusselse economie en welvaart.

#1 Maak het lonender om te werken

Mensen die deeltijds werken en dat combineren met een vervangingsinkomen moeten meer verdienen dan mensen die enkel op een vervangingsinkomen rekenen. Dat betekent bij een werkende het vervangingsinkomen pro rata verminderen, en niet meteen wegnemen.

#2 Verbind voorwaarden aan werkloosheidsuitkeringen

Maak van de gerichte opleidingsinspanning een bepalende factor in het systeem van toekenning en duur van de werkloosheidsuitkeringen, afhankelijk van de opleiding die de werkzoekende volgt. Daarin kunnen mensen die (tijdelijk) werkloos worden, rekenen op een redelijke werkzoekendenuitkering. Naarmate de tijd verstrijkt, worden er gefaseerd extra voorwaarden verbonden aan de uitkering. Die voorwaarden moeten de positie van de ontvanger op de arbeidsmarkt versterken. Stopt iemand met zoeken naar werk of met zich te versterken, dan valt ook de uitkering weg. Na 2 jaar voor iemand die geen 20 jaar werkervaring kan voorleggen, na 3 jaar voor iemand die wel 20 jaar werkervaring kan voorleggen.

#3 Voorzie steun voor competenties van de toekomst

Naast de gekende lijst van knelpuntberoepen, komt er een dynamische lijst met generieke competenties van de toekomst. Die lijst kan vervolgens sectorspecifiek verfijnd worden. Het Brusselse gewest concentreert haar ondersteuningsmechanismen en incentives op sectoroverschrijdende samenwerkingsinitiatieven voor competentieversterking bij werkenden en werkzoekenden.

#4 Investeer in activering van niet-zoekenden

Agoria ziet graag dat Brussel jaarlijks een minimaal percentage van zijn begroting reserveert voor arbeidsmarktgerelateerde actieprogramma’s. Die investering moet zich toespitsen op het activeren van mensen die niet werken en niet op zoek zijn naar werk.

#5 Breid duaal leren uit

Om een snelle verbinding te maken tussen opleiding en toepassing, vraagt Agoria om alle praktijkgerichte opleidingen in het hoger en het hoger secundair onderwijs standaard via het systeem van duaal leren te organiseren.

#6 Faciliteer economische migratie

Als ondernemingen medewerkers uit het buitenland willen aantrekken, moet het proces snel, eenvoudig en volledig digitaal verlopen. Zowel het contract als de randvoorwaarden moeten zo worden opgesteld dat onze loon- en leefstandaarden gegarandeerd zijn voor de expats.

#7 Steun goed werkende doelgroeporganisaties

In Brussel zijn heel wat doelgroeporganisaties actief die kansarmere groepen versterken, vaak door hen nieuwe competenties bij te brengen. Wanneer ze sterke resultaten en goed bestuur kunnen aantonen, verdienen deze organisaties (BeCode, Molengeek, Girleek, Capital …) onze volledige steun.

Wanneer ze ook de last mile lopen en de UP’s begeleiden naar een duurzame job (>6 maanden tewerkstelling) is een driedelig premiesysteem raadzaam: een premie voor de UP, een premie voor de werkgever, en een premie voor de doelgroeporganisatie. Het bedrag van die gezamenlijke premie kan bijvoorbeeld gelijkstaan aan de uitkering van 1 maand – een overheidsuitgave die door deze aanpak wordt uitgespaard.

#8 Promoot Digitalcity en Technicity

Digitalcity, de opleidingspool voor digitale beroepen, en Technicity, de opleidingspool voor technisch-industriële beroepen, zijn in de voorbije legislatuur verhuisd naar een splinternieuwe locatie. In de komende legislatuur moeten we voor een verdubbeling van het aantal gevolgde opleidingsuren gaan.

#9 Maak het aantrekkelijker om in Brussel te investeren

Het Brussels gewest moet de stad inrichten als ideale vestigings- en investeringslocatie voor bedrijven. Dat kan onder meer met klimaatneutrale, aangename en moderne kantoor- en productieomgevingen. Ook moet meer dan vandaag geïnvesteerd worden in veilige en nette stationsomgevingen, een multimodaal bereikbare omgeving, en een vriendelijker klimaat op het vlak van fiscaliteit.