Nyrstar: vraaggestuurde productie is de toekomst voor energie-intensieve industrie

"Onze twee Belgische sites gebruiken samen evenveel stroom als de stad Leuven," vertelt Philip Eyckmans, Global Category Manager Energy bij Nyrstar. De zinkfabrikant wil zoveel mogelijk op groene stroom draaien en wil zijn productie daarop afstellen. "Vraagsturing is de toekomst, maar er is een duwtje in de rug nodig om het rendabel te maken."

Nyrstar behoort tot de energie-intensieve industrie en heeft zijn productie al sinds de jaren 70 geëlektrificeerd. Philip Eyckmans: “De twee Belgische sites zijn samen goed voor 1,5% van het totale stroomverbruik van ons land. Ter vergelijking: dat is evenveel als alle Leuvenaars samen.”

“Oorspronkelijk kwam onze elektriciteit uit fossiele brandstoffen en kernenergie. Maar de vergroening van onze stroombevoorrading is al jaren geleden ingezet. Vandaag combineren we nog grijze en groene stroom, maar het aandeel groen neemt stelselmatig toe.”

Onder meer met het Kristalpark op de site – het grootste zonnepark in België – wekt Nyrstar zelf elektriciteit op. Het teveel aan opgewekte stroom stockeert het bedrijf tijdelijk in een batterij van 25 megawatt, een van de grootste van het land. 

Die eigen stroomproductie is goed voor 15% van het totale verbruik. Dat kan nog maximaal naar 20%, daarna zijn alle uitbreidingsmogelijkheden van het zonnepark benut. Dus koopt Nyrstar ook groene stroom in, voor ongeveer de helft van het totale verbruik.

“Het aandeel grijze stroom op het elektriciteitsnet moet de komende jaren verder omlaag in het voordeel van elektriciteit uit zon en wind”, legt Philip uit. “Maar de natuurelementen zijn veel onvoorspelbaarder dan fossiele brandstoffen of kernenergie. Dus moet iedereen zijn verbruik maximaal afstemmen op het aanbod aan groene stroom, zeker energie-intensieve bedrijven als wij.”

Sinds 2021 – toen de energieprijzen omhoogschoten – produceert de site in Balen in functie van de prijs van elektriciteit. Philip: “Op dagen met weinig wind en zon en met veel vraag naar elektriciteit gaat onze zinkproductie op een laag pitje tijdens de ochtend- en avondspits op het net. Om ze vervolgens weer op te drijven tijdens de daluren en overdag, als de zon schijnt.”

Maar de productie verminderen is niet rendabel, want onze vaste kosten lopen gewoon door. Philip: “Daarom willen we overcapaciteit creëren in onze elektrolyse en de zinkrijke grondstof tijdelijk opslaan. Dankzij die bufferstock kunnen we continu jojoën tussen 70% en 130% productiecapaciteit. Het concept van die flexibele vraagsturing noemen we ook wel onze ‘virtuele batterij’." 

Momenteel lopen er pilootprojecten rond die vraagsturing in de Belgische, Franse en Nederlandse sites van de wereldwijde zinkproducent. Maar natuurlijk is het belangrijk dat steeds meer energie-intensieve bedrijven op de kar springen. Philip: “Bedrijven moeten de komende jaren allemaal elektrificeren. Dus het is het uitgelezen moment om vraagsturing mee op te nemen in die investeringsplannen.”

“In onze buurlanden krijgen grootverbruikers en industriespelers vaak al hogere kortingen op hun netwerktarieven dan in ons land”, gaat hij verder. “Onze overheid zou bedrijven kunnen belonen die hun productieapparaat flexibel inzetten.”

Tot slot benadrukt de Global Category Manager Energy het belang van competitieve energiekosten voor de energie-intensieve industrie. Philip: “Vandaag moeten alleen EU-bedrijven emissierechten aankopen voor de tonnen CO2 die ze uitstoten. 

Vlaanderen compenseert die emissierechten grotendeels en daar zijn we heel dankbaar voor. Maar zal die compensatie van indirecte emissiekosten er nog zijn tijdens de volgende legislatuur? We gaan ervan uit van wel, maar die onzekerheid weegt toch op de sector.”