Voorwoord federaal beleidsniveau

Vraag eender welke nationale of internationale instelling om een schets te maken van de uitdagingen die de volgende federale regering te wachten staan, en ze besluiten allemaal hetzelfde: dit wordt zweten.

Deze macro-economische indicatoren zeggen voldoende:

• De loonkostenhandicap i.v.m. onze buurlanden Duitsland, Nederland en Frankrijk stijgt in België met +/-5% over de periode 2021-2023, van minder dan 10% in 2021 tot ongeveer 15% in 2023 (bron: VBO).
• De uitgaven van de sociale zekerheid zullen in 2024 boven de 100 miljard euro uitkomen (bron: Beheerscomité Sociale Zekerheid).
• De overheidsschuld zal bij ongewijzigd beleid tegen 2028 oplopen tot net geen 120% van het bbp (bron: Federaal Planbureau).
• De werkgelegenheidsgraad in België zal tegen 2030 rond de 76% liggen en dus ver onder de doelstelling van 80% blijven (bron: NBB, Federaal Planbureau en eigen berekeningen BTC).

In een breder, Europees perspectief betekent dit dat België zich steeds meer in de staart van het peloton bevindt.

Met een competitief ondernemersklimaat

Dit vereist een industriële mindset. Die moeten we inzetten om onze loonkosten terug op het niveau van de buurlanden te brengen. De recent opgebouwde, bijkomende loonkostenhandicap moet weg. Andere actiepunten omvatten een betrouwbare en betaalbare energievoorziening, een hogere tewerkstellingsgraad, en meer steun voor onderzoek en ontwikkeling. Dat laatste hangt grotendeels samen met het behoud en de versterking van de (para)fiscale behandeling van onderzoekers en onderzoeksactiviteiten.

Met koolstofarme en circulaire oplossingen

Ons land moet volop mee met de groene transitie. Duurzame elektriciteitswinning en infrastructuur om deze energie te transporteren zijn alvast twee speerpunten. Agoria stuurt daarom aan op een uitbreiding van offshore windenergie, een slim beleid rond kernenergie, en de uitvoer van het federaal ontwikkelingsplan voor hoogspanning. Daarnaast vragen we een groene taxshift om de elektrificatie van gebouwen en transport rendabeler te maken. En zijn sectoren moeilijk te decarboniseren, dan moet België het potentieel van waterstof en e-fuels benutten.

Met een digitale mindset

Om te kunnen meespelen in een internationale context, heeft België nood aan een stevige digitale basisinfrastructuur, zowel mobiel (5G) als vast (glasvezel). De overheid moet er bovendien voor zorgen dat de Belgische data-economie zich kan ontplooien en dat de adoptie van nieuwe technologieën zoals artificiëIe intelligentie gestimuleerd wordt. Agoria verwacht overigens niet enkel dat de overheid faciliteert, ze moet ook zelf een juiste houding aannemen. Digitaliseer de dienstverlening aan bedrijven en burgers, maar laat de ontwikkeling van digitale oplossingen aan de privésector en treed niet op in hun plaats waar dat niet nodig is.

Met een internationale bril

België mag op het wereldtoneel zijn stem laten tellen. IJver bijvoorbeeld voor een beleid dat de internationale handel maximaal ondersteunt, zonder naïef te zijn. Maar wees ook consequent. Het lijkt ons logisch dat ons land zich engageert om onze internationale engagegementen na te komen op het vlak van defensie en zich op korte termijn conformeert aan de 2% NAVO-norm in termen van defensieuitgaven (%bbp).

In dit memorandum voor de verkiezingen van 2024 legt Agoria concrete aanbevelingen op tafel om de klim buiten categorie te overwinnen. Daarbij kijken we niet enkel naar de volgende legislatuur maar ook verder.

Om het voor u overzichtelijk te houden, verdeelden we onze aanbevelingen over 12 thema’s, van digitalisering tot onderzoek, ontwikkeling en innovatie. Op die manier creëren we een gedetailleerde Roadmap voor duurzame welvaart.

Soms stellen we gekende routes voor, soms onbetreden afslagen, en soms volstrekt nieuwe trajecten. Maar altijd met dezelfde positieve ingesteldheid. Want één ding kunnen we u al meegeven: we zien vooral kansen om onderweg België terug naar de kop van het peloton te piloteren.

En route !